Blik op statiegeld op blik

Deze week is het besluit gevallen dat er statiegeld komt op blik. Vanaf 31 december 2022 betaal je 15 cent statiegeld per blikje. Na dertig jaar praten en vergaderen is de kogel nu eindelijk door de kerk. Geheel toevallig net voor de verkiezingen? En wat zijn de gevolgen voor blik dat in de bierwereld juist aan flinke opmars bezig is? Steeds meer brouwers en consumenten zien de voordelen van bier in blik, zoals de houdbaarheid, het lage gewicht en de legen blikken gaan eenvoudig bij het afval. Invoering van statiegeld gaat vast en zeker gevolgen hebben voor de huidige opmars.

Jos Oostendorp is verpakkingsexpert en is al tientallen jaren werkzaam in de bierbusiness, onder meer bij Brouwersnös en Grolsch en hij is founder van het biermerk Yellow Moon. Hij denkt niet dat het toevallig is dat dit besluit valt net voor de verkiezingen. Ook Bart van Kleef van Uiltje Brewing Company is ervan overtuigd dat dit een 'verkiezingsstunt' is. "Er wordt al tientallen jaren over gediscussieerd. Nu - net voor de verkiezingen wordt het erdoor gedrukt - terwijl er nog veel te weinig is nagedacht over het 'hoe'".

Het 'hoe' is nog wel een dingetje volgens Oostendorp. "De blikken kunnen straks worden ingeleverd bij grote inzamelpunten, denk aan supermarkten. Kunnen dan alle blikken daar worden ingeleverd of alleen de blikken die ook bij die supermarkt zijn gekocht? Dat laatste is het geval in Duitsland. Als je alle blikken laat inleveren bij grote inzamelpunten, dan zal daar een flinke administratie en logistiek achter zitten."

Bart van Kleef denkt dat EAN-nummers - de streepjescodes - een belangrijke rol gaan spelen. "De maatregel is vast niet meer terug te draaien, maar er zijn nog zoveel vragen. Eind 2022 is nog even weg, maar de onrust is gezaaid. Ik ben bang dat vooral de kleine brouwers en de horeca erbij in gaan schieten. Dat is wel een nachtmerrie terwijl we nog middenin de coronacrisis zitten."

Oostendorp - woonachtig aan de Duitse grens - vraagt zich af waarom Nederland 15 cent per blikje vraagt, terwijl Duitsland 25 cent statiegeld hanteert. Maar dat terzijde. Belangrijke vraag is: Wat betekent de invoering van statiegeld voor de verkoop van blik. "Toen Duitsland statiegeld invoerde zakte de verkoop van blik enorm in. Dat heeft lang geduurd voordat weer enigszins terug was op het oude niveau. In Nederland is bier in blik enorm in opmars. Ik ben om verschillende redenen groot voorstander van blik, maar je moet vrezen dat statiegeld een negatieve invloed heeft op de verkoop van blik. Voor frisdranken is de plastic fles een prima alternatief. Bier heeft dat alternatief niet."

"Blik als zwerfafval is natuurlijk niet goed. Daar is iedereen het wel over eens", aldus Oostendorp. "Maar op zich hebben we het in ons land al best goed voor elkaar. Blik dat bij het vuilnis terecht komt, wordt er uitgehaald en gerecycled. Met de invoering van statiegeld gaan we een enorm systeem optuigen met een dito administratie om te voorkomen dat blik zwerfafval wordt. Je kunt je serieus afvragen of het middel hier niet erger is dan de kwaal." Een andere bijkomstigheid is volgens Oostendorp dat het inzamelen van blik een smerig karweitje is. "De meeste flessen die worden ingeleverd zijn echt leeg én hebben vaak een dop. Blik heeft geen dop en er blijft altijd iets vloeistof achter. Met een berg blikken geeft dat een vieze troep."

Van Kleef is het roerend met hem eens. "Vanuit het oogpunt van duurzaamheid is het te begrijpen. Er moeten op dit moment nog zoveel vragen beantwoord worden, dat ik me afvraag waarom die maatregel nu al doorgedrukt moest worden. Tja, verkiezingen ..." Oostendorp kan zijn cynisme niet voor zich houden: "Tientallen jaren zijn we aan het praten. We besluiten het te gaan doen. Maar over het hoe gaan we nu pas nadenken. Ik zie wel overeenkomsten met de logistieke uitdagingen rond het huidige vaccinatieprogramma." Het mag duidelijk zijn: Het laatste woord over de invoering van het statiegeld is voorlopig nog niet gezegd.