Wat is IBU
26 juni 2022Het alcoholpercentage, IBU, EBC, de ingrediënten, de hopsoorten. Een blik op het bieretiket geeft je vaak al een aardige indruk van het bier. Ook al heb je het bewuste bier nog nooit geproefd, dan kun je op basis van de informatie op het etiket vaak al een goede inschatting maken. Een van de informatiebronnen is IBU. Waar staat dat voor en wat zegt dit? We leggen het uit!
Steeds meer brouwerijen geven veel informatie op het etiket. Dat is fijn. Zo kun je met een beetje kennis het bier al 'proeven' door uitsluitend het etiket te lezen. Een belangrijke waarde is IBU. IBU staat voor International Bitterness Units. En inderdaad het geeft aan hoe bitter het bier is. Hoe hoger de IBU waarde hoe bitterder het bier. Soms zie je in plaats van IBU EBU staan. EBU staat voor European Bitterness Units. Er zijn verschillen, maar dat is een technisch verhaal. Gemakshalve scheren we ze hier even over één kam.
IBU
De bitterheid in bier wordt bepaald door het aantal milligram alfazuren per liter bier. Die alfazuren zijn afkomstig uit de hop. Er zijn tal van verschillende soorten hop. De ene soort heeft meer alfazuren dan de andere hop. De bitterwaarde kan variëren van 0 tot wel 1000! Echter boven een waarde van circa 75 wordt een toename in bitterheid lastiger vast te stellen. De alfazuren geven het bier niet alleen een bittere smaak, maar zorgen er ook voor dat het bier langer houdbaar is. Daarnaast hebben de meeste alfazuren ook nog eens een positief effect op de schuimstabiliteit van een bier.
Objectief
Behalve hop kunnen ook granen en kruiden een sterke invloed hebben op de bitterheid. Het kan daardoor zomaar zijn dat een bier met 50 IBU bitterder smaakt dan een bier met 80 IBU omdat er andere of meer granen en kruiden zijn gebruikt. De IBU-waarde kunnen we dus ook objectief noemen. De beleving van bitterheid is per persoon verschillend, die waarneming is dus subjectief. De één kan een bier met 70 IBU heel bitter vinden, terwijl de ander dat wel mee vindt vallen. Ook kunnen ingrediënten of omstandigheden de waarneming van de IBU waarde beïnvloeden. Denk aan de temperatuur van het bier en ook hier kunnen kruiden van invloed zijn.
Waardebepaling
Het aantal IBU in een bier wordt over het algemeen bepaald aan de hand van een rekenprogramma. Aan de hand van verschillende gegevens zoals de kooktijd van het wort, de gebruikte hop en de dichtheid van het brouwsel wordt er een waarde aangehangen. Er zijn ook diverse formules om dit eigenhandig te berekenen. Doordat er verschillende manieren zijn, kan het aantal IBU in een bier ook nog wel eens verschillen. Het eigenlijke gehalte kan nog wel eens lager uitvallen dan op het etiket vermeld staat, zelfs wanneer dit door laboratoria gedaan is.
IPA’s hebben bijvoorbeeld al vaker een IBU hoger dan 60. Bij Bockbier ligt het vaak weer tussen de 20 – 30 EBU/IBU en bij een tarwebier tussen de 10 – 20 EBU/IBU. Over het algemeen kan je de volgende opsomming aanhouden in de bepaling van bitterheid in bieren:
5 – 20 Zwak bitter - bv. La Trappe Witte Trappist
20 – 30 Licht bitter - bv. Grolsch Premium Pilsner
30 – 45 Bitter - bv. Sierra Nevada Pale Ale
45 – 60 Sterk bitter - bv. Uiltje Brewing Company - Dikke lul 3 bier
> 60 Zeer bitter- bv. Bronckhorster Hoptimist IPA
